Grenlanda mund të ketë qenë e gjelbër dhe pa akull 400 mijë vjet më parë

Studiuesit analizuan sedimentin e nxjerrë nga një bërthamë akulli e mbledhur në rajon, e cila tregoi dëshmi të gjetheve dhe myshkut të asaj periudhe.

Ajo tregon se një pjesë e madhe e akullit të Grenlandës u shkri kur Toka u ngroh mesatarisht midis 424,000 deri në 374,000 vjet më parë, duke bërë që nivelet globale të deteve të rriteshin midis pesë dhe 20 metra.

Hulumtimi bie ndesh me pikëpamjen e përhapur se pjesa më e madhe e shtresës së akullit të Grenlandës ka ekzistuar për të paktën një milion vjet, nëse jo më gjatë.

Paul Bierman, një gjeolog dhe profesor në Universitetin e Vermontit në SHBA, tha: “Është vërtet prova e parë antiplumb që pjesa më e madhe e shtresës së akullit të Grenlandës u zhduk kur u ngroh”.

Bërthamat e akullit janë cilindra akulli të shpuar nga akullnajat dhe fletët e akullit që në thelb janë kapsula kohore të ngrira, duke i lejuar shkencëtarët të rindërtojnë klimën e Tokës nga miliona vjet më parë.

Bërthama e akullit e analizuar në hulumtimin e ri është 12 metra e gjatë dhe është shpuar në Camp Century në Grenlandën veriperëndimore, e cila shërbeu si një bazë sekrete e ushtrisë amerikane gjatë Luftës së Ftohtë.

Mostra e akullit u harrua në një frigorifer për dekada dhe u rizbulua aksidentalisht në vitin 2017.

Studiuesit zbuluan gjithashtu se sedimentet në bërthamën e akullit u depozituan nga uji i rrjedhshëm gjatë një periudhe ngrohjeje të quajtur Faza 11 e Izotopit Detar.

Përveçse pa akull, Grenlanda mund të jetë shndërruar në një tundrë në atë kohë e mbuluar nga pemët me mamuthë të leshtë që enden apo edhe një pyll boreal.

Autorët e hulumtimit thanë se studimi është thelbësor për të kuptuar se si shtresa e akullit të Grenlandës do t’i përgjigjet ngrohjes së klimës në të ardhmen.

Shtresat e akullit të rajonit mbajnë mjaftueshëm ujë për të shkaktuar 23 këmbë rritje të nivelit të detit, thanë shkencëtarët, duke vënë në rrezik çdo qytet bregdetar në botë.

Prof Bierman tha: “E kaluara e Greenlandës, e ruajtur në 12 këmbë tokë të ngrirë, sugjeron një të ardhme të ngrohtë, të lagësht dhe kryesisht pa akull për planetin Tokë, nëse nuk mund të ulim në mënyrë dramatike përqendrimin e dioksidit të karbonit në atmosferë.

“Katërqind mijë vjet më parë nuk kishte qytete në bregdet dhe tani ka qytete në bregdet”, shtoi ai.

Tammy Rittenour, një profesore në Departamentin e Gjeoshkencave në Universitetin Shtetëror të Utah, tha: “Nëse shkrijmë vetëm pjesë të shtresës së akullit të Grenlandës, niveli i detit rritet në mënyrë dramatike. “Duke modeluar përpara shkallët e shkrirjes dhe përgjigjen ndaj dioksidit të lartë të karbonit, ne po shikojmë në metra rritje të nivelit të detit, ndoshta dhjetëra metra.