A mund t’i arrijë qëllimet kryesore Izraeli përmes pushtimit tokësor të Gazës?

Udhëheqësit e Izraelit kanë deklaruar se Hamasi do të fshihet nga faqja e dheut dhe se Rripi i Gazës kurrë nuk do të duket më si më parë.

“Ne kemi vendosur dy qëllime për luftën: të eliminojmë Hamasin duke shkatërruar aftësitë e tij ushtarake dhe qeverisëse si dhe të bëjmë gjithçka që është e mundur për të sjellë pengjet në shtëpi”, tha kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ndërsa Izraeli po zgjeronte operacionet tokësore në Gaza.

Operacioni “Shpata e Hekurt” filloi si kundërpërgjigje ndaj vrasjes së mbi 1400 izraelitëve nga persona të armatosur të Hamasit ndërsa shefi i qeverisë së Izraelit ka thënë se ushtria po lufton “për të drejtën tonë dhe të drejtën e brezave të ardhshëm për të jetuar të sigurt në atdheun tonë”.

Qëllimi për t’i dhënë fund sundimit të Hamasit është miratuar edhe nga Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, raporton bbc.

Synimet e Izraelit duken shumë më ambicioze se çdo gjë që ushtria ka planifikuar në Gaza më parë dhe mund të zgjasin me muaj.

Por, a janë ato realiste dhe si mund t’i përmbushin këto pritshmëri?

Jahya Sinwar, kreu i Hamasit në Gaza

Hyrja në Rripin e Gazës përfshin luftime urbane shtëpi më shtëpi dhe mbart rreziqe të mëdha për një popullsi civile prej më shumë se dy milionë banorësh. Zyrtarët në Gazën e drejtuar nga Hamasi thonë se më shumë se 9000 njerëz janë vrarë tashmë dhe qindra mijëra të tjerë janë larguar nga shtëpitë e tyre.

Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) kanë për detyrë të shpëtojnë 239 pengje, të mbajtur në vende të panjohura në të gjithë Gazën, transmeton Telegrafi.

“Unë nuk mendoj se Izraeli mund të çmontojë çdo anëtar të Hamasit, sepse është një ide e islamit ekstremist”, thotë analisti ushtarak, Amir Bar Shalom i Radios së Ushtrisë së Izraelit. “Por, ju mund ta dobësoni atë aq sa mundeni, në mënyrë që të mos ketë aftësi operacionale”.

Dobësimi i Hamasit mund të jetë një objektiv më realist sesa çmontimi i tërësishëm. Izraeli ka zhvilluar tashmë katër luftëra me Hamasin dhe çdo përpjekje për të ndalur sulmet me raketa ka dështuar.

Një zëdhënës i IDF tha se qëllimi kryesor ishte që Hamasi të mos kishte më kapacitete ushtarake për të “kërcënuar ose vrarë civilët izraelitë”.

Michael Milstein, kreu i forumit të studimeve palestineze të Universitetit të Tel Avivit, pajtohet se shkatërrimi i Hamasit do të ishte shumë i ndërlikuar. Ai thotë se është e tepërt të pretendohej se mund të çrrënjosni idenë që mishëron Hamasin – degë e “Vëllazërisë Myslimane” që ka ndikuar në lëvizjet islamike në mbarë botën.

Përveç 25 mijë anëtarëve të krahut ushtarak të Hamasit, ai ka 80-90 mijë anëtarë të tjerë që janë pjesë e infrastrukturës së mirëqenies sociale, ose Dawa, thotë ai.

Pushtimi tokësor është i mbushur me rreziqe

Operacioni ushtarak është në mëshirën e disa faktorëve që mund ta prishin atë.

Krahu i armatosur i Hamasit, Brigada Izzedine al-Qassam, raportohet është tejet i përgatitur për një ofensivë izraelite dhe mund të përdorë rrjetin famëkeq dhe të gjerë të tuneleve për të sulmuar forcat izraelite.

Në vitin 2014, batalionet izraelite të këmbësorisë pësuan humbje të mëdha shkaku i minave anti-tank, snajperistëve dhe kurtheve, ndërsa qindra civilë vdiqën në luftimet në një lagje veriore të qytetit të Gazës.

Edhe këtë herë numri i viktimave të civilëve është rritur që nga zgjerimi i operacioneve tokësore më 27 tetor dhe IDF ka humbur një numër të madh të ushtarëve gjatë luftimeve.

Izraelitët janë paralajmëruar të përgatiten për një luftë të gjatë dhe një numër rekord prej 360 mijë rezervistësh janë paraqitur në detyrë.

Pyetja është se sa kohë Izraeli mund të vazhdojë fushatën ndërsa presioni ndërkombëtar rritet për një armëpushim, ku furnizimet me ujë, energjia elektrike dhe karburantet janë ndërprerë dhe paralajmërimet e Kombeve të Bashkuara për një katastrofë njerëzore që po shpaloset.

“Qeveria dhe ushtria ndjejnë se kanë mbështetjen e komunitetit ndërkombëtar – të paktën udhëheqësit perëndimorë. Filozofia është ‘le të mobilizojmë, kemi shumë kohë'”, thotë Yossi Melman, një nga gazetarët kryesorë të sigurisë dhe inteligjencës izraelite.

Por, herët a vonë ai beson se aleatët e Izraelit do të ndërhyjnë nëse shohin imazhe të njerëzve të uritur. Presioni do të rritet gjithashtu ndërsa viktimat civile vazhdojnë të rriten.

“Është shumë e ndërlikuar sepse kërkon kohë dhe administrata amerikane nuk do t’ju lejojë të qëndroni në Gaza për një ose dy vjet”, thotë Michael Milstein.

Shpëtimi i pengjeve

Shumë nga pengjet janë izraelitë, por mes tyre ka edhe një numër të madh shtetasish të huaj dhe shtetas të dyfishtë, që do të thotë se disa qeveri të tjera – përfshirë SHBA-në, Francën dhe Britaninë e Madhe – kanë interesa në këtë operacion dhe lirimin e tyre të sigurt.

Presidenti izraelit, Isaac Herzog ka thënë se prioriteti kryesor i Izraelit është sjellja e pengjeve në shtëpi. Por, specialisti strategjik francez, kolonel Michel Goya beson se IDF ka një zgjedhje të drejtpërdrejtë, ose duke kursyer jetën e pengjeve, ose duke shkuar për t’i “bërë Hamasit sa më shumë dëm”.

Thirrjet tronditëse të familjeve të atyre që janë në robëri të Hamasit, po rrisin presionin ndaj udhëheqësve të Izraelit ndërsa lideri politik i Hamasit në Gaza, Yahya Sinwar, ka thënë se ata janë të gatshëm të shkëmbejnë të gjitha pengjet për mijëra të burgosur palestinezë që gjenden në burgjet izraelite.

Një marrëveshje e tillë nuk ka gjasa të arrihet.

Në vitin 2011, Izraeli shkëmbeu më shumë se 1000 të burgosur për lirimin e një ushtari, Gilad Shalit, i mbajtur nga Hamasi për pesë vjet. Jahya Sinwar ishte në mesin e të liruarve dhe tani është kreu i tyre në Gaza.

Fqinjët po shikojnë nga afër

Ajo që mund të ndikojë gjithashtu në kohëzgjatjen dhe rezultatin e një ofensive tokësore është se si reagojnë fqinjët e Izraelit.

Kalimi kufitar i Egjiptit, Rafah me Gazën është bërë një pikë qendrore humanitare për furnizimet që hyjnë në Gaza. Qindra mbajtës të pasaportave të huaja dhe disa nga të plagosurit janë lejuar të largohen, por të tjerë kanë mbetur përtej kufirit.

“Sa më shumë të vuajnë qytetarët pas fushatës ushtarake izraelite, aq më shumë presion do të ketë tek Egjipti, për t’u dukur sikur nuk ua ka kthyer shpinën palestinezëve”, thotë Ofir Winter i Institutit të Studimeve të Sigurisë Kombëtare të Izraelit.

Por, kjo nuk do të shtrihet në Kajro duke lejuar një kalim masiv të palestinezëve në veri të Sinait.

Presidenti Abdul Fattah al-Sisi ka paralajmëruar se çdo përpjekje për të zhvendosur banorët e Gazës në gadishullin Sinai do t’i shtyjë egjiptianët të “dalin dhe të protestojnë”.

Mbreti Abdullah i Jordanisë ka folur gjithashtu për një “vijë të kuqe” rreth çdo përpjekje të mundshme për të dërguar refugjatët palestinezë drejt shtetit jordanez. “Nuk ka refugjatë në Jordani, nuk ka refugjatë në Egjipt”, pohoi ai.

Cili është fundi i Izraelit për Gazën?

Nëse Hamasi do të dobësohej ndjeshëm, pyetja është se kush do ta zëvendësonte atë.

Izraeli tërhoqi ushtrinë dhe mijëra kolonë nga Rripi i Gazës në vitin 2005 ndërsa nuk e ka ndërmend të kthehet si një forcë pushtuese. Presidenti amerikan, Joe Biden thotë se “do të ishte një gabim i madh”.

Një vakum pushteti do të krijonte gjithashtu rreziqe shumë serioze dhe Milstein paralajmëron se rreziku i zgjidhjes së një problemi është në gjetjen e dhjetë të rejave.

Ofir Winter beson se një ndryshim në pushtet mund të hapë rrugën për kthimin gradual të Autoritetit Palestinez (PA), i dëbuar nga Gaza në vitin 2007.

PA aktualisht kontrollon pjesë të Bregut Perëndimor, por është e dobët atje dhe bindja e saj për t’u kthyer në Gaza do të ishte shumë e ndërlikuar.

Antony Blinken ka thënë se do të kishte “më shumë kuptim që një PA efektive dhe e rigjallëruar” të drejtonte Gazën, megjithëse një numër vendesh të tjera në rajon mund të marrin pjesë në “rregullime të përkohshme” që mund të përfshijnë agjenci ndërkombëtare.

Kombet e Bashkuara drejtuan përkohësisht Kosovën pasi forcat serbe u tërhoqën në vitin 1999, por Izraeli i beson shumë pak OKB-së.

Një opsion tjetër mund të jetë krijimi i një administrate, të drejtuar nga kryebashkiakët, fiset, klanet dhe organizatat joqeveritare të Gazës, me përfshirje nga Egjipti dhe SHBA, PA dhe shtete të tjera arabe, thotë Michael Milstein.

Vetë presidenti i Egjiptit nuk ka treguar interes për kontrollin e Gazës, por ka theksuar se nëse “një shtet palestinez i çmilitarizuar do të ishte krijuar shumë kohë më parë përmes negociatave, nuk do të kishim tani luftë”.

Infrastruktura e shkatërruar e Gazës përfundimisht do të duhet të rindërtohet në mënyrën si ishte pas luftërave të mëparshme.

Izraeli do të dëshirojë kufizime edhe më të forta për “mallrat me përdorim të dyfishtë” që hyjnë në Gaza që mund të kenë një qëllim ushtarak dhe civil. Dhe ka pasur thirrje për një zonë tampon të zgjeruar përgjatë gardhit me Gazën duke ofruar mbrojtje më të madhe për komunitetet izraelite.

Cilido qoftë rezultati i luftës, Izraeli do të dëshirojë të sigurojë që një sulm i ngjashëm të mos ndodhë më kurrë. /Telegrafi/