Të paktën 20,000 palestinezë thuhet se janë vrarë në Gaza që kur Izraeli filloi të bombardonte territorin, pas sulmeve të Hamasit më 7 tetor.
BBC vendosi të kontrollojë se çfarë tregon numri i të vdekurve në Gaza për konfliktin. Mesatarisht, rreth 300 njerëz janë vrarë çdo ditë që nga fillimi i konfliktit, duke përjashtuar armëpushimin shtatëditor, sipas ministrisë së Shëndetësisë të Gazës, e drejtuar nga Hamasi, transmeton Telegrafi.
Drejtori rajonal i shërbimeve emergjente të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), Richard Brennan, thotë se ai i konsideron këto shifra të viktimave si të besueshme.
Numërimi i të vdekurve është një sfidë në çdo zonë lufte, dhe mjekët në Gaza thonë se numri i të vdekurve ka të ngjarë të jetë shumë më i lartë sepse nuk përfshin trupat e varrosur nën rrënojat e ndërtesave të shkatërruara, ose ata që nuk janë dërguar në spitale.
BBC i shikoi numrat në detaje, duke i krahasuar me konflikte të tjera dhe duke kontrolluar ndikimin në popullsinë e re të Gazës. Shkalla e vrasjeve në këtë luftë ishte “jashtëzakonisht e lartë”, thotë profesori Michael Spagat, i specializuar në ekzaminimin e numrit të viktimave të konflikteve në mbarë botën.
Gaza ka një dendësi shumë të lartë të popullsisë
Spagat ka studiuar kështu numrin e të vdekurve në luftën në Irak në 2003, konfliktin civil në Kolumbi, luftërat në Republikën Demokratike të Kongos, por edhe luftërat e mëparshme midis Izraelit dhe Gazës.
“Në serinë e luftërave në Gaza që kanë vazhduar që nga viti 2008, kjo aktuale është e paprecedentë si për nga numri i të vrarëve, ashtu edhe për vrasjet pa dallim”, është i bindur ai.
Shifra prej 20,000 përfaqëson pothuajse 1 për qind të 2.2 milionë banorëve të Gazës. BBC foli me analistë ushtarakë të cilët përshkruan shumëllojshmërinë e gjerë të bombave të përdorura nga Izraeli – disa me peshë rreth 45 kilogramë dhe të tjera deri në 9,000 kilogramë – si një faktor kontribues në shkallën e vdekjeve në këtë konflikt.
Të jesh pranë goditjes së bombave më të mëdha është si “sërfimi i Tokës pasi vala goditëse e kthen menjëherë tokën në lëng”, shpjegoi Marc Garlasco, një ish-analist i lartë i inteligjencës në Pentagon dhe ish-hetues i OKB-së për krimet e luftës. Ajo që i bën këto bomba edhe më vdekjeprurëse është fakti se Gaza ka një dendësi shumë të lartë të popullsisë.
Rripi i Gazës është 41 kilometra i gjatë dhe 10 kilometra i gjerë. Mesatarisht, Gaza e para konfliktit kishte më shumë se 5700 njerëz për kilometër katror, shumë e ngjashme me dendësinë mesatare në Londër. Izraeli nisi një fushatë ushtarake në Gaza pasi sulmet e Hamasit vranë 1200 njerëz, kryesisht civilë.
Izraelitët pretendojnë se po marrin masa paraprake
Tre muaj më vonë, po përballet me presion në rritje për shkak të numrit të viktimave civile. Në konfliktet botërore midis 2011 dhe 2021, mesatarisht 90 për qind e viktimave ishin civilë, kur armët shpërthyese u përdorën në zonat e populluara, sipas grupit kërkimor Action on Armed Violence.
Sipas vlerësimeve të inteligjencës amerikane të parë nga CNN, Izraeli hodhi më shumë se 29,000 bomba në Gaza në këtë luftë nga fillimi i luftës deri në mes të dhjetorit, nga të cilat 40-45 për qind ishin të ‘padrejtuara’.
Garlasco thekson se bombat e ‘padrejtuara’ “mund të humbin objektivin e tyre deri në 30 metra, që është ndryshimi midis goditjes së selisë së Hamasit dhe një apartamenti plot me civilë”.
Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) thanë se po merrnin masa paraprake për të shmangur dëmtimin e popullatës civile. Ata thonë se këto masa përfshijnë paralajmërime kur është e mundur. Izraeli gjithashtu këmbëngul se rekordi i vrasjes së civilëve ka qenë më i mirë se ai i konflikteve të tjera ndërkombëtare.
IDF shtoi se ata ndalojnë sulmet “kur shohin praninë e papritur të civilëve”.
“Ne zgjedhim municionin e duhur për çdo objektiv – në mënyrë që të mos shkaktojë dëme të panevojshme”, thonë ata në mbrojtjen e tyre.
Izraeli akuzon Hamasin për përdorimin e popullatës civile të Gazës si mburoja njerëzore.
UNICEF: Gaza është vendi më i rrezikshëm në botë për fëmijët
Gratë dhe fëmijët përbëjnë rreth 70 për qind të të vrarëve në Gaza gjatë konfliktit aktual, sipas ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Megjithatë, të dhënat e Hamasit nuk bëjnë dallim midis civilëve meshkuj dhe luftëtarëve. Një analizë e mëparshme zyrtare e vdekjeve nga zyra e medias e qeverisë, e cila drejtohet nga Hamasi, doli me një shifër prej 19,667 të vrarësh, duke përfshirë më shumë se 8,000 fëmijë dhe 6,200 gra.
Gjithashtu u tha se 310 anëtarë të personelit mjekësor, 35 anëtarë të mbrojtjes civile dhe 97 gazetarë u vranë – të gjithë ishin civilë.
Lufta ka një ndikim veçanërisht shkatërrues për fëmijët në Gaza. Pothuajse gjysma e popullsisë së territorit është nën moshën 18 vjeç, sipas të dhënave të publikuara nga Ministria e Shëndetësisë në vitin 2022. /Telegrafi/